In deze periode van politieke en maatschappelijk pluriformiteit, zo niet, fragmentatie is opgavegericht sturen en werken vereist, in netwerken, met participatie. Gesteund door innovatief instrumentarium van samen leren, bekostiging, digitale transformatie en zo meer. Over de verschillende bestuurslagen heen is samenwerking vereist om aan die innovatie van sturen en werken vorm te geven.
De afgelopen vier decennia heb ik vanuit verschillende posities aan de innovatie van het openbaar bestuur gewerkt. Als gemeentesecretaris, als trekker van regionale samenwerking, als manager van beleidsontwikkeling en van onderzoeksprocessen. En nu als adviseur. In al die functies stond nooit hiërarchie voorop, maar was de basis dat het uiteindelijk gaat om met elkaar processen te voeren die tot resultaat moeten leiden waar we als burgers wat aan hebben. De essentie is het komen tot coalities die handelingsperspectieven met elkaar delen en tot besluitvorming en uitvoering kunnen komen. Voor mij zijn wetenschap en kennis natuurlijke bondgenoten om aan die coalities te bouwen.
Het streven naar dergelijke coalities is in mijn opvatting niet alleen de belangrijkste voorwaarde om tot resultaten te komen, maar ook om de democratie sterker te maken.
Vorig jaar oktober publiceerden Berenschot-consultants Roeland Stolk, Henk Wesseling, Pepijn van der Beek hun boek ‘De jacht op publieke waarde. Hoe overheden opgaven formuleren en realiseren.’
Hoe overheden opgaven formuleren en realiseren.
Het boek 'Leren in Participatieland' helpt om de volgende stap te zetten in de participatiesamenleving. Na jaren van pionieren is het tijd om systematisch met participatie aan de slag te gaan!
Blockchain en governance lijken in eerste instantie een aparte combinatie. Maar juist de eigenschappen van blockchain om processen anders te organiseren, vragen om governance-afspraken. Berenschot stelde, in opdracht van Zorginstituut Nederland, een rapport op dat bestuurders met verstand van blockchain of blockchainspecialisten met verstand van besturen inzicht geeft in governance en de samenhang met (blockchain)technologie in de zorg. Zo is het zorgveld in staat samenhangende besluiten te nemen.
Ieder jaar kiezen de Gedeputeerde Staten (GS) van Utrecht een onderwerp van onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het gevoerde bestuur, in het kader van artikel 217a van de Provinciewet. In het GS-onderzoek van 2018 wilde de provincie inzicht krijgen in typen beleids- en maatschappelijk opgaven. Daarom werd Berenschot gevraagd een model te ontwikkelen voor de analyse van complexe opgaven en een bijpassend handelingsperspectief te formuleren. Tevens diende het begrip ‘transitie’ duidelijk gepositioneerd te worden.
In het regeerakkoord is opgenomen dat de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) wordt aangepast “om de politieke verantwoording over gemeentelijke samenwerking te verbeteren. Besluitvorming in een gemeenschappelijke regeling moet transparant zijn en betrokken gemeenteraden moeten hun controlerende rol beter kunnen uitvoeren en zo nodig kunnen ingrijpen”.
De resultaten van datagedreven sturing bij gemeenten variëren van eenvoudige efficiencywinst door sensoren in containers, tot ingrijpende innovaties in de zorg in wijken door beter inzicht in de behoeften van doelgroepen. Dergelijke publieke meerwaarde betekent dat iedere gemeente hierin stelling moet nemen.
Gaan algoritmen de gemeente besturen? Laten we ons straks leiden door een set van beslisregels in een vooraf bepaalde volgorde om problemen op te lossen? Voorlopig lijkt het nog niet erg realistisch, maar het is niet ondenkbaar.